Test Coopera jest jednym z popularniejszych testów oceny sprawności wydolnościowej organizmu. Na czym polega test Coopera, jak go przeprowadzić oraz co mówią wyniki testu biegowego Coopera?
Co to jest VO2max?
Podczas aktywności fizycznej wzrasta zapotrzebowanie na tlen. Im ćwiczymy intensywniej, tym pobieranie tlenu jest wyższe. Nie oznacza to jednak, że nie pobór tlenu nieustannie wzrasta wraz z intensywnością treningu. Istnieje pewna granica, kiedy mówimy o maksymalnym pobieraniu tlenu, wówczas mówimy o intensywności maksymalnej treningu. Tę wartość maksymalnego poboru tlenu oznaczamy VO2max.
Co to test Coopera?
Sposób wyliczenia pułapu tlenowego i efektywności z jaką dana osoba korzysta z tlenu podczas ćwiczeń został opracowany przez amerykańskiego naukowca dr Kennetha Coopera. Badacz odkrył, że jest istnieje zależność pomiędzy dystansem, jaki dana osoba potrafi pokonać w ciągu 12 minut a pułapem tlenowym (VO2max).
Test Coopera sprawdza jak organizm człowieka radzi sobie z pokonaniem dystansu w określonym czasie, a uzyskany wynik pozwala na porównanie wydolności organizmu pod kątem średniej populacyjnej.
Test przeznaczony był do badania wydolności i możliwości gospodarowania tlenem amerykańskich żołnierzy.
Co więcej Kenneth Cooper opracował metodę ćwiczeń, które mają pomóc w uzyskaniu lepszej wydolności tlenowej i opisał ją w swojej książce Aerobics.
Jak wykonać test Coopera?
Test Coopera jest bardzo wyczerpujący, dlatego należy upewnić się podczas wizyty u lekarza, czy zdrowie pozwala nam na taką weryfikację.
Aby zniwelować możliwość powstania kontuzji przed biegiem należy się rozgrzać. Jest to trudny test, ponieważ wymaga takiego rozłożenia sił, aby pozostawać w ruchu przez 12 minut i pokonać możliwie najdłuższy dystans.
Gdzie można przeprowadzić test Coopera?
Test biegowy Coopera przeprowadzany jest najczęściej w terenie na bieżni lekkoatletycznej. Jednocześnie może brać w nim udział kilka osób, co zwiększa motywację uczestników i podnosi chęć uzyskania jak najlepszego wyniku.
Test Coopera możemy wykonać także na bieżni w klubie fitness, ale wtedy należy pamiętać o podniesieniu kąta nachylenia bieżni o 1 do góry. Bo tylko w ten sposób nasz wynik i jakość biegu będzie porównywalna z tymi na świeżym powietrzu, o czym wspomina Elizabeth Quinn w artykule Using the Cooper Test 12-Minute Run to Check Aerobic Fitness.
Do wykonania testu potrzebujemy timera, który wyznaczy nam granicę 12 minut oraz urządzenia do zmierzenia dystansu. Pomoże nam w tym sprawdzony smartwatch (zobacz recenzję Huawei Watch GT 2 Pro).
Co sprawdza test Coopera?
Test Coopera jest jednym ze sprawdzianów wydolności organizmu. Ocenia zdolność wysiłkową organizmu w konkretnym czasie.
W teście Coopera badamy wydolność tlenową przy pomocy jednego z najpopularniejszych wskaźników czyli pułapu tlenowego (VO2max).
Test Coopera opis
Test Coopera polega na pośredniej ocenie maksymalnego poboru tlenu przy zastosowaniu dwunastominutowego biegu.
Fortuna M., Podstawy kształtowania i kontroli zdolności wysiłkowej tlenowej i beztlenowej, Wyd. Kolegium Karkonoskie w Jeleniej Górze
(Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa), Jelenia Góra 2008.
Inaczej mówiąc test Coopera polega na tym, aby osoba testowana w ciągu 12 minut przebiegła lub przeszła jak najdłuższy dystans.
Wynik sprawdzamy na dwa sposoby, albo wyliczamy pułap tlenowy (jest do tego wzór opracowany przez Coopera, funkcjonują też kalkulatory do obliczania VO2max) albo bierzemy pod uwagę pokonany dystans. Otrzymany wynik odnajdujemy w tabeli i możemy zobaczyć, jak wygląda nasza wydolność na tle osób tej samej płci w naszym wieku.
Test Coopera jak obliczyć
Pułap tlenowy
W celu wyliczenia pułapu tlenowego, czyli sprawdzenia wydolności tlenowej organizmu twórca metody Cooper ułożył wzór, w którym dwie liczby są stałe. Zmienny jest tylko pokonany dystans.
Pokonany dystans
Jeśli weźmiemy pod uwagę pokonany dystans wynik możemy sprawdzić w tabeli poniżej.
Wiek | Doskonały | Powyżej średniej | Przeciętny | Poniżej średniej | Słaby |
Mężczyzna 20-29 | ponad 2800 metrów | 2400-2800 metrów | 2200-2399 metrów | 1600-2199 metrów | poniżej 1600 metrów |
Kobiety 20-29 | ponad 2700 metrów | 2200-2700 metrów | 1800-2199 metrów | 1500-1799 metrów | poniżej 1500 metrów |
Mężczyźni 30-39 | ponad 2700 metrów | 2300-2700 metrów | 1900-2299 metrów | 1500-1999 metrów | poniżej 1500 metrów |
Kobiety 30-39 | ponad 2500 metrów | 2000-2500 metrów | 1700-1999 metrów | 1400-1699 metrów | poniżej 1400 metrów |
Mężczyźni 40-49 | ponad 2500 metrów | 2100-2500 metrów | 1700-2099 metrów | 1400-1699 metrów | poniżej 1400 metrów |
Kobiety 40-49 | ponad 2300 metrów | 1900-2300 metrów | 1500-1899 metrów | 1200-1499 metrów | poniżej 1200 metrów |
Mężczyźni 50 | ponad 2400 metrów | 2000-2400 metrów | 1600-1999 metrów | 1300-1599 metrów | poniżej 1300 metrów |
Kobiety 50 | ponad 2200 metrów | 1700-2200 metrów | 1400-1699 metrów | 1100-1399 metrów | poniżej 1100 metrów |
Literatura:
- Cooper Kenneth H, The History of Aerobics (50 Years and Still Counting), „Research Quarterly For Exercise and Sport”, 2018, vol. 89, nr 2, s. 129-134.
- Cooper Kenneth H, A Means of Assessing Maximal Oxygen Intake Correlation Between Field and Treadmill Testing, „Journal of American Medical Association”, 1968, nr 203(3), s. 201-204.
- Fortuna M., Podstawy kształtowania i kontroli zdolności wysiłkowej tlenowej i beztlenowej, wyd. Kolegium Karkonoskie w Jeleniej Górze (Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa), Jelenia Góra 2008.
- Quinn E., Using the Cooper Test 12-Minute Run to Check Aerobic Fitness, https://www.verywellfit.com/
- Dietetyka sportowa, red. B. Frączek, J. Krzywański, H. Krysztofiak, wyd. PZWL, Warszawa 2020, s. 52-53.