Bóle głowy i kręgosłupa to dzisiaj powszechne problemy, z którymi zmagamy się, czasem tuż po wstaniu z łóżka odczuwamy nieprzyjemny ból w okolicach odcinka lędźwiowego albo szyi. Czym są punkty spustowe, gdzie je znaleźć i jak sobie z nimi radzić?
Prowadzony przez nas tryb życia, praca w wymuszonych pozycjach, stres, zła dieta, brak witamin, zawrotne tempo, które sobie narzucamy, albo pozwalamy innym narzucić, dążenie do „bycia lepszą wersją siebie” w imię chwilowego szczęścia i spokoju wewnętrznego – nasz organizm to wszystko odczuwa i mimo tego, że potrafi znieść wiele czasem zaczyna spowalniać.
Czujemy ból w różnych miejscach, spięcia, nie mamy tyle energii i siły czy to podczas treningu czy do podejmowania innych aktywności życiowych.
Co to są punkty spustowe?
Zadaniem tego wpisu jest jedynie zasygnalizowanie problemu jakim są punkty spustowe.
Punkty spustowe są podrażnioną strukturą w tkance mięśniowej, która wywołuje ból zarówno w spoczynku jak też przy aktywności – są to punkty aktywne. Z kolei punkty spustowe uśpione bolą podczas nacisku. Aktywne punkty spustowe mogą też powodować powstawanie uśpionych punktów spustowych znajdujących się w sąsiednich okolicach.
Jak wyczuć punkty spustowe?
Wyczuwalne są palpacyjnie. Po uciśnięciu punktu spustowego odczuwamy ból lokalny, który promieniuje na określoną grupę mięśniową z nim związaną. Ból powoduje osłabienie mięśnia, a to prowadzi do nieprawidłowej postawy, niewłaściwego ułożenia stawów i nadmiernych obciążeń innych części ciała. Jeśli dołożymy do tego ćwiczenia fizyczne kontuzje mogą być szybkie i bardzo bolesne, a powrót do zdrowia długotrwały i wyczerpujący.
Punkty spustowe. Jak powstają?
Poza czynnikami biologicznymi (skrzywienia kręgosłupa, schorzenia narządów wewnętrznych, różnica w długości kończyn, odstające łopatki, nieprawidłowe ustawienie miednicy) oraz czynnikami zaburzającymi gospodarkę energetyczną organizmu: niedobory witamin, osłabiona odporność, częste infekcje, anemie, stres punkty spustowe mogą pojawiać się wskutek m.in:
- ostrych przeciążeń mięśniowych
- chronicznych przeciążeń z przemęczeniem mięśnia
- bezpośredniego urazu
- wychłodzenia mięśnia (ćwiczenie bez rozgrzewki)
- innych punktów spustowych
- zmian zwyrodnieniowych stawów
Jakich objawów możemy się spodziewać?
- ograniczona ruchomość w pozycji rozciągnięcia i skrócenia mięśnia
- osłabienie mięśnia
- promieniujący ból
- gorsza koordynacja mięśniowa
- skurcze powstałe w wyniku osłabnięcia okolicy, do której ból promieniuje
- zaburzenia równowagi i czucia głębokiego
Jak rozluźnić punkty spustowe?
Metody terapeutyczne są różnorodne. W domu możemy skorzystać z pistoletu do masażu (przeczytaj czym jest pistolet do masażu i jak działa), wałków i piłeczek. Ale jak rozmasować punkty spustowe najlepiej wiedzą fizjoterapeuci, u których znajdziemy pomoc. Poniżej krótki zestaw metod, jakich możemy się spodziewać idąc do gabinetu:
- stretch-and-spray (ustawienie mięśnia w maksymalnym rozciągnięciu bez wywoływania spięcia i doprowadzania do bólu; chłodzące spraye odwracają uwagę i chłodzą, ale to rozciąganie jest właściwą metodą, spray tylko pomaga, po kilkukrotnym spryskaniu miejsca mięsień należy powoli wydłużać do maksymalnego rozciągnięcia)
- Relaksacja poizometryczna/techniki energizacji mięśni/mięśniowo-
-powięziowe rozluźnienie (napinamy mięśnie przeciw oporowi stawianemu przez fizjoterapeutę; opór wywołany przez fizjoterapeutę skraca mięsień i nie pozwala na wykonanie ruchu, jest to tzw. napięcie izometryczne; po kilku sekundach pacjent rozluźnia się, a fizjoterapeuta rozciąga biernie mięsień w większym zakresie) - Kompresja niedokrwienna/manualne hamowanie (dłonią naciska się na punkt spustowy i utrzymuje ten stan przez kilkanaście sekund, jeśli po tym czasie ból zmniejszy się należy zwiększyć nacisk)
- Głęboki masaż rozcierający (deep friction) – napięty mięsień należy poprzecznie rozcierać ze stałą prędkością aż ból ustąpi
Gdzie znajdują się punktu spustowe?
Pojawiają się w miejscach wzmożonego napięcia włókien mięśniowych – zazwyczaj jest to okolica przyczepów. Co ciekawe mają z nimi do czynienia nie tylko osoby uprawiające sport, ale również żyjące w ciągłym stresie.
Ze względu na wiele możliwości miejsc, w których mogą pojawiać się punkty spustowe wymienię tylko kilka (kropkami zaznaczone są punkty spustowe – „PS”) – związane z nimi dolegliwości wydają mi się popularne.
Punkty spustowe mogące powodować bóle głowy, szyi i karku
Uwalniając konkretny punkt spustowy możemy pozbyć się bólu w obrębie danego mięśnia, o ile to punkt spustowy jest przyczyną bólu, a nie np. uraz. I tak np. pracując nad punktem spustowym oznaczonym PS3 możemy pozbyć się bólu do górnego kręgosłupa szyjnego, a także w okolicy wyrostka barkowego. Niezwykłe, prawda? No to idziemy dalej.
punkty spustowe mogące powodować bóle górnej części klatki piersiowej oraz okolicy barkowej i ramiennej
Zauważcie że, uwalniając je możemy pozbyć się bólu nie tylko w obszarze klatki piersiowej, ale też ramion czy palców rąk.
mięśnie wywołujące ból przedramion, ale też problemy z rotacją, zgięciem i wyprostem
punkty spustowe mogące powodować bóle w okolicy biodra, uda, kolana i podudzia
Miejsc, które mogą powodować ból – czasem zupełnie niespodziewany jest wiele. Tak jak wcześniej wspomniałam wpis nie wyczerpuje tematyki związanej z uwalnianiem punktów spustowych. Chciałam zwrócić Waszą uwagę na to, że jest coś takiego jak punkty spustowe, a ból np. odcinka szyjnego kręgosłupa może być wynikiem powstałych w naszym organizmie punktów spustowych. Warto pójść do specjalisty, który to sprawdzi i pomoże, abyśmy w końcu mogli cieszyć się nie tylko siłą i właściwą techniką na treningu, ale także dużym komfortem i sprawnością w codziennym życiu.
Literatura:
Philipp Richter, Erie Hebgen, Punkty spustowe i łańcuchy mięśniowo-powięziowe w osteopatii i terapii manualnej, red. Krzysztof Gieremek, Wyd. Galaktyka, Łódź 2010.